Witamina D – cichy bohater zdrowia. Kiedy działa, a kiedy nie?
Czy naprawdę masz dość witaminy D? Miliony osób nawet o tym nie wiedzą. W tym artykule dowiesz się, jak działa witamina D, dlaczego jej brakuje nawet latem i kiedy warto sięgnąć po suplementy.
Witamina D to jedna z najważniejszych substancji wspierających zdrowie człowieka. Choć nazywana jest witaminą, działa w organizmie jak hormon. Odpowiada nie tylko za mocne kości, ale też za sprawne mięśnie, odporność, a nawet samopoczucie. Niestety, w naszej szerokości geograficznej jej niedobór to problem powszechny i poważny – większości z nas jej brakuje. Tymczasem jej deficyt może prowadzić do wielu chorób.
Czym właściwie jest witamina D?
Witamina D to rozpuszczalna w tłuszczach substancja, która powstaje w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego (UVB). Organizm przekształca ją w aktywną formę, która wpływa na setki procesów biologicznych, w tym na wchłanianie wapnia i fosforu – składników niezbędnych do budowy i utrzymania mocnych kości.
Co istotne, witamina D działa też na układ odpornościowy, układ nerwowy, a nawet sercowo-naczyniowy.
Skąd się bierze witamina D w organizmie?
Najważniejsze źródło to synteza skórna – proces zachodzący pod wpływem światła słonecznego. Wystarczy krótka ekspozycja na słońce, by wytworzyć potrzebną ilość witaminy D. Jednak w naszej strefie klimatycznej, przez wiele miesięcy w roku światła jest za mało lub dociera pod nieodpowiednim kątem.
Problem potęguje stosowanie kremów z filtrem UV – choć są one niezbędne w profilaktyce nowotworów skóry, to blokują promieniowanie UVB prawie całkowicie. W Australii zaobserwowano, że zalecenia unikania słońca doprowadziły do wzrostu liczby osób z niedoborem witaminy D.
Dodatkowo, tylko nieliczne produkty spożywcze zawierają większe ilości tej witaminy – są to głównie tłuste ryby, tran, żółtka jaj i grzyby suszone na słońcu.
Czy suplementacja jest konieczna?
W praktyce – bardzo często tak. Eksperci zalecają suplementację szczególnie:
- w okresie od października do marca,
- osobom starszym,
- osobom z ciemną karnacją,
- osobom z otyłością lub chorobami przewodu pokarmowego,
- kobietom w ciąży i karmiącym,
- dzieciom karmionym wyłącznie piersią.
Dawkowanie zależy od wieku, masy ciała i stanu zdrowia. W uproszczeniu – im młodszy organizm, tym mniejsze zapotrzebowanie, ale nawet najmłodsi potrzebują codziennej porcji tej witaminy.Już małe dzieci – od pierwszych dni życia – powinny otrzymywać witaminę D w ilości odpowiedniej do wieku. Dorośli zazwyczaj potrzebują 800 do 2000 jednostek dziennie, a kobiety w ciąży nieco więcej – od 1500 do 2000 jednostek. Seniorzy, ze względu na osłabioną syntezę skórną, także powinni suplementować witaminę D przez cały rok, w podobnym zakresie dawek – od 800 do 2000 IU.
Bezpieczne górne limity są znacznie wyższe, ale warto konsultować się z lekarzem.
Jakie są skutki niedoboru?
Niedobór witaminy D może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych:
- u dzieci – do krzywicy,
- u dorosłych – do osteoporozy, osłabienia mięśni, zwiększonego ryzyka złamań,
- do zaburzeń nastroju i koncentracji,
- do zwiększonej podatności na infekcje,
- do wzrostu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych,
- do zaburzeń regulacji ciśnienia krwi,
- do upośledzenia wydzielania insuliny i zwiększonego ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2,
- do zwiększonego ryzyka upadków i osłabienia siły mięśniowej u osób starszych,
- do większego ryzyka chorób zapalnych jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna),
- do zwiększonej podatności na infekcje górnych dróg oddechowych,
- do szybszego spadku funkcji poznawczych i zaburzeń pamięci,
- w niektórych badaniach – do zwiększonego ryzyka niektórych nowotworów i chorób autoimmunologicznych
Warto jednak podchodzić ostrożnie do wniosków dotyczących raka – związek istnieje, ale nadal wymaga dalszych badań.
Jak zbadać poziom witaminy D?
Poziom witaminy D można sprawdzić wykonując badanie krwi – oznaczenie 25(OH)D. Wynik:
- poniżej 20 ng/ml oznacza niedobór,
- 20–30 ng/ml to poziom niewystarczający,
- 30–50 ng/ml uznaje się za optymalny
Po badaniu skonsultuj wynik z lekarzem, który pomoże dobrać odpowiednią dawkę suplementu.
Czy regularność suplementacji ma znaczenie?
Zdecydowanie tak. Regularne przyjmowanie witaminy D jest kluczem do utrzymania jej stabilnego poziomu we krwi. Można stosować suplementację codzienną (np. 1000 IU dziennie), tygodniową lub miesięczną – ważne, by była systematyczna i dostosowana do potrzeb organizmu.
Co mówią badania o skuteczności suplementacji witaminą D?
Badania wykazały, że suplementacja witaminy D u osób z niedoborem może przynieść konkretne korzyści zdrowotne – m.in. zmniejszyć ryzyko niektórych zdarzeń sercowo-naczyniowych oraz poprawić funkcjonowanie układu odpornościowego. Dotyczy to zwłaszcza:
- osób starszych,
- osób z ograniczoną ekspozycją na słońce,
- osób z grup ryzyka niedoboru witaminy D.
Ograniczona ekspozycja na słońce występuje m.in. u:
- osób przewlekle chorych,
- mieszkańców domów opieki,
- osób pracujących w biurach,
- mieszkańców dużych miast,
- osób regularnie stosujących kremy z filtrem przeciwsłonecznym,
- osób zakrywających ciało z powodów religijnych,
- niemowląt karmionych wyłącznie piersią,
- osób z chorobami przewodu pokarmowego i nerek.
U osób z prawidłowym poziomem 25(OH)D suplementacja nie wykazuje jednoznacznych dodatkowych efektów prozdrowotnych – nie zwiększa odporności ani nie poprawia wyników zdrowotnych, co potwierdzają duże przeglądy systematyczne i badania randomizowane
Jak wspierać organizm na co dzień?
Jeśli chcesz zadbać o prawidłowy poziom witaminy D, dobrym rozwiązaniem może być stosowanie kompleksowych suplementów, które oprócz witaminy D zawierają też inne składniki wspierające codzienne funkcjonowanie organizmu.
CardioCocktail 750 ml to suplement diety zawierający witaminę D, aminokwasy, witaminy oraz ekstrakty roślinne. Stanowi wygodny sposób na uzupełnienie codziennej diety w składniki pochodzenia roślinnego – szczególnie w okresach obniżonej ekspozycji na słońce. Jeśli zależy Ci na wsparciu odporności, układu krążenia i lepszym samopoczuciu, warto rozważyć włączenie takiego preparatu do swojej rutyny.
Pamiętaj jednak, że suplement diety nie zastępuje zrównoważonej diety i zdrowego stylu życia.
Więcej informacji znajdziesz na stronie: formorpolska.eu/cardiococktail.
Bibliografia:
- Nutrition Journal, 2010. “Vitamin D: importance in the prevention of diseases.” https://nutritionj.biomedcentral.com/articles/10.1186/1475-2891-9-65
- American Journal of Clinical Nutrition, 2023. “Vitamin D: Current status and future directions.” https://ajcn.nutrition.org/article/S0002-9165(23)23593-5/fulltext
- Światło słoneczne i witamina D https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/swiatlo-sloneczne-i-witamina-d
- Nature Reviews Endocrinology, 2021. “Vitamin D supplementation: no overall benefit in people with sufficient levels.” https://www.nature.com/articles/s41574-021-00593-z
- Vitamin D and health – The missing vitamin in humans www.sciencedirect.com/science/article/pii/S187595721830651X
- Vitamin D supplements may reduce risk of serious cardiovascular events in older people https://bmjgroup.com/vitamin-d-supplements-may-reduce-risk-of-serious-cardiovascular-events-in-older-people/
- Ekspert: ponad 90 proc. Polaków ma niedobory witaminy D https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C399291%2Cekspert-ponad-90-proc-polakow-ma-niedobory-witaminy-d.html
Podobne posty
Bezpieczne wakacje: jak wspierać organizm w czasie upału?
Jak wspierać organizm w czasie upału? Wysokie temperatury stanowią duże wyzwanie dla organizmu człowieka. Podczas upałów rośnie ryzyko odwodnienia, zaburzeń równowagi…
Bezpieczne wakacje: problemy z trawieniem w podróży
Problemy z trawieniem w podróży zdarzają się częściej, niż myślimy. Zmiana diety, nieregularne posiłki i długie godziny w drodze mogą wpływać…
Bezpieczne wakacje – przygotuj się z sercem na urlop
Bezpieczne wakacje: jak zadbać o krążenie i zdrowie układu sercowo-naczyniowego przed wyjazdem? Wakacje to czas odpoczynku, podróży i oderwania się od…